BASIN BÜLTENİ
İstanbul Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü - iFEA, Ankara İMEÇE - İnsan, Mekân, Enerji ve Çevre Derneği ve İstanbul BABiL Toplum, Kültür, Sanat Çalışmaları ve Belgesel Sinema Derneği işbirliğiyle hazırladığı “Taşlar Yerinden Oynuyor: Avrupa’nın Neolitik Köprüsü Anadolu” başlıklı projeye AB-Türkiye Kültürlerarası Diyalog Programı kapsamında destek alarak koordinasyonunu üstlendi.
Taşlar Yerinden Oynuyor Projesi, Türkiye’de toplumun arkeolojik varlıklara yönelik farkındalığını arttırmayı ve Anadolu’nun arkeolojik mirasının tanıtımına bir belgesel filmin yapımına olanak vererek uluslararası vurgu kazandırabilmeyi amaçlıyor.
Projenin bilimsel danışma kurulu Prof. Dr. Mehmet Özdoğan’ın yönlendirmesi ve katkılarını alarak Arkeolog Nezih Başgelen, Bilkent Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve İMEÇE Derneği Başkanı Dr. Kumru Arapgirlioğlu, Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Arkeolog Dr. Müge Durusu Tanrıöver, Koç Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve BABİL Derneği Üyesi Dr. Semih Çelik’in yanı sıra ülkemizin arkeolojik kazılarına, bilimsel yayınlarına ve tanıtımına Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü’nün katkılarını yönetmiş olmasıyla tanınan ve Fransa Büyükelçiliği’nin Türkiye’de Üniversiteler ve Bilim Alanlarında İşbirliğinden Sorumlu Ataşeliğine atanan Fransız Arkeolog Dr. Martin Godon ile halen iFEA’nın Arkeoloji Bölümünün başında görev yapan Arkeolog Dr. Néhémie Strupler’den oluşuyor.
Hasankeyf'ten Kırklareli'ne insanlığın ilk yerleşimlerini araştıran arkeolojik kazı çalışmalarını ve müzelerdeki koleksiyonlarını T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izinleri, kazı başkanları ve müze müdürlerinin yönlendirmeleriyle kayıt altına alacak ve görünürlüğüne katkı sağlayacak projenin belgesel filminin yönetmenliğini Enis Rıza, yapım yönetmenliğini Nalân Sakızlı, saha fotoğraf çekimlerini Jale Mekiş Diker üstleniyor.
Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü - iFEA, 1930’dan bugüne, Fransız ve Türk olduğu kadar dünya çapından araştırmacıların da Anadolu üzerine yürüttüğü arkeoloji ve sosyal bilimler alanlarındaki bilimsel çalışmaları için bir kavşak ve birikim noktası oluşturdu. Halen Türkiye ve Fransa arasındaki kültürel ve bilimsel işbirliğinin en etkin kurumlarından biri olarak işleyen Enstitü, ilk kez Türk belgesel film profesyonelleriyle Taşlar Yerinden Oynuyor Projesi sürecinde ortak bir çalışma üretiyor.
Proje, AB-Türkiye Kültürlerarası Diyalog Programı kapsamında Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. Proje koordinasyonu, Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü - iFEA tarafından yürütülüyor. Kültürlerarası Diyalog Programı, Avrupa Birliği Başkanlığı’nın liderliğinde kurgulanan Sivil Toplum Sektörü fonları kapsamında tasarlanmış bir program olup Türkiye’nin uluslararası platformda kültürel ilişkilerini yürüten Yunus Emre Enstitüsü tarafından gerçekleştiriliyor. Kültürlerarası Diyalog Programı’nın sözleşme makamı görevini ise T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Merkezi Finans ve İhale Birimi yürütüyor.
Proje Fikrinin Oluşumunda Temel Unsurlar:
Neolitik Çağ, insanlığın avcılık ve toplayıcılığa dayalı gezginci bir yaşamdan bugünkü toplumun değerlerini oluşturan üretime dayalı yerleşik yaşama geçtiği kabul edilen kültür tarihinin en önemli aşamalarından birini oluşturuyor. Mimari, sanat ve zanaatlar, uzmanlaşma, iş bölümü, toplumsal örgütlenme gibi birçok olgu temelinde yeni bir düzenin kurulduğu, birçok yeni buluşun sınanarak oluştuğu bir uygarlık süreci. Arkeolojik kazıların dolgusu, bu nedenle, insanlığın belleği.
Neolitik Çağ, arkeoloji başta olmak üzere bilimsel araştırmaların en dinamik alanları arasında. Bu dinamizm, insanlığın ortak kültür mirası temelinde, sınırları aşan kültürlerarası diyaloga, ortak çalışmalara, dayanışmaya ve paylaşmaya verimli bir zemin oluşturuyor.
Son 50 yıl içinde Yakındoğu ve Anadolu’da Bereketli Hilal’de yürütülen bilimsel araştırmalar bu bölgenin Neolitik Çağın orijin coğrafyası olduğunu açığa çıkardı. Son yıllarda diğer bilim dallarının da gelişmesiyle büyük bir ivme kazanan Anadolu Neolitik Çağ araştırmaları, Anadolu Coğrafyasının bugünkü toplumsal yaşamın şekillenmesinde çekirdek bölgede yer aldığını ve aynı zamanda Güneydoğu Avrupa ve Akdeniz Havzasına bir kültürel köprü işlevi üstlendiğini gösteriyor. Yerli ve yabancı arkeologların açığa çıkardığı bulgular tüm bilim dünyasını heyecanlandıran sonuçlar vermeye ve insanlık tarihini keşfetmeye devam ediyor. Proje, kültürlerarası diyalog işlevini bu temel üzerinden biçimlendirdi.
Projenin Amaçları ve Ana Faaliyetleri:
- İnsanlığın ortak dünya mirası olan kültür varlıklarının korunması, olabilen en geniş halk kesimlerinde koruma bilincinin ve aidiyet duygusunun güçlenmesi için bir belgesel film gerçekleştirmek
- Projenin en önemli çıktısı olacak belgesel film sayesinde sınırları aşan yeni bir diyalog daha geliştirmek ve başka yeni diyaloglara olanak verecek insanlığın ortak değerler platformunu zenginleştirmek
- Bilim insanları arasında Anadolu Neolitiği bağlamında kurulmuş olan diyaloğun gelişmesine yeni ortamlar sunmak ve katkıda bulunmak; bilim insanlarını proje kapsamında Sofya, Atina ve İstanbul’da düzenlenecek konferanslarda bir araya getirerek bilgi ve deneyim paylaşımına katkıda bulunmak, bu toplantılara geniş toplum kesimlerinden katılım sağlayabilmek
- Bilim insanları arasında kurulan bu diyaloğa, branş öğrencilerinin ve genç mezunların, ilgili sivil toplum kuruluşlarının, konu üzerinde uzmanlaşmış medya çalışanlarının, yerel tarihçi ve araştırmacıların, tarihsel miras konusuna duyarlı toplum kesimlerinin de katılımını sağlamak
- Belirli ören yerlerinde yerel halkı proje yürütümüne dâhil ederek aidiyet duygusu ve koruma bilincinin güçlenmesine katkıda bulunmak
- Bu kapsamda Türkiye ve yurt dışında gerçekleştirilecek bu ilk belgeseli, Türkçe yanında Fransızca ve İngilizce alt yazılı versiyonlarıyla, eser sahibinin filmin istenilen ortamda süresiz ve sınırsız olarak ticari olmayan gösterim haklarını projeye devretmesi sayesinde, geniş bir izleyici kitlesine ulaştırmak
- Tüm saha çalışmalarında ayrıca belgesel fotoğraf çekimleri gerçekleştirilerek künyeleri ile arşiv oluşturmak
